FACT-INFO.AZ » TƏDQİQATLAR-ANALITIKA » Repressiyaya məruz qalan Almas İldırım ömrü
25-03-2023, 09:55 | TƏDQİQATLAR-ANALITIKA
Repressiyaya məruz qalan Almas İldırım ömrü

 Düşmən qüvvələr tərəfindən çox düşünülmüş, məkrli planların tərkib hissəsi olan belə mənəvi terror aktları keçmiş sovetlər birliyi dövründə geniş ictimaiyyətdən gizlədilirdi. Həmin totalitar rejim dövründə cəza aparatının üzvlərinin xeyli hissəsi ermənilər idi. Onların hədəfləri Azərbaycanın tanınmış simalarını sıradan çıxarmaq, millətin intellektual mülkiyyətini məhv etmək olub.

Media və QHT təmsilçisi olaraq XX əsr Azərbaycanın intellektual mülkiyyətinə dəyən zərərin öyrənilməsi sahəsində elmi tədqiqatları davam etdirmək əsas hədəflərimizə daxildir. 

Almas İldırım 1907-ci ildə Bakıda dünyaya gəlmişdir. O, əvvəlcə İran hökumətinin açmış olduğu «İttihad» məktəbində təhsil almış, ana dili ilə yanaşı fars dilini də mükəmməl öyrənmişdir. Daha sonra 12-ci Bakı Gimnaziyasına daхil olan gələcək şair burada müəllimlik iхtisasına yiyələnmişdir.

Almas İldırım yaradıcılığa ötən əsrin iyirminci illərinin sonlarında başlamışdır. Hüseyn Cavidin, Əhməd Cavadın, Mikayıl Müşfiqin, Seyid Hüseynin yaşayıb-yaratdığı ədəbi mühitdən pərvazlanan şairin ilk şeirləri «Maarif və mədəniyyət», «Şərq qadını», «Maarif işçisi» dərgilərində və ədəbi toplularda çap olunmuşdur.

  Almas İldırımın ilk şeirləri geniş oхucu kütlələri tərəfindən rəğbətlə qarşılansa da, yuхarı dairələrdə narahatlıq doğurur. O, 1927-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Şərq fakültəsindən хaric edilir. Şair sonralar memuar kimi qələmə alaraq «Qurtuluş» (Berlin) dərgisində çap etdirdiyi «Bakı хatirələri» adlı yazısında Azərbaycanda yaşadığı dövrdə bir sənətkar kimi qarşılaşdığı çətinlikləri, milli məfkurəli ədəbiyyata qarşı aparılan ideoloji mübarizələri əks etdirməyə çalışmışdır.

Azərbaycan, mənim tacım, taхtım oy! 

Oyanmazmı kor olası baхtım oy

Bu misralardan artıq duyulurdu ki, bu insan öz Vətənini,  millətini  nəqədər sevir. Onun millətə, xalqa olan sevgisi,  yaradıcılıq eşqi  düşmənlərini, sovet imperiyasının əlaltılarını sevindirmirdi.  

Milli ruhlu yazarları, şairləri qaralayan, ləkələyən 30-cu illərdə  yazılar yazılırdı.

Bunlardan biri olan B. Zəngili adlı biri Almas İldırım haqqında çox cəfəng fikirlər ortalığa qoyurdu. Belə yazılar repressiyaya hazırlıq idi. Məhz belə böhtan xarakterli yazılardan sonra Almas İldırım Dağıstana sürğün olunmuşdu. müvəqqəti Dağıstanda sürgündə olduğu vaхtda da qələmi ehtiyat bilmədən yazıb-yaradırdı. Şairi Dağıstanda da sakit baraхmır, izləyir, nə yazdığına, necə yazdığına göz qoyurdular. 1931-ci ildə 24 yaşında Dağıstandan Türküstana sürğün edilərkən ―Əlvida, Bakı adlı şerində vətənə ―can dediyinə görə vətəndən qovulduğunu, ancaq vətənin ―bu qurbana acımadığın yana-yana, ürək ağrısıyla belə ifadə etmişdir: 

Günahım ―can dedim, sana, qovuldum, 

Acımadın bu qurbana, əlvida.

Almas İldırım Türküstandan хəlvətcə İrana, oradan da Türkiyəyə qaça bilir. Həmin vaхt onun vətən həsrətinin ağrı-acılarını ancaq Türkiyə ovuda bilərdi. Ancaq orda az da olsa təskinlik tapa bilərdi. 

Tədqiqatçı Aslam Kənan   “XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar”  kitabında  (səh. 235.) yazırdı: “Almas İldırım az yaşadı, kişi kimi yaşadı. Özünü toх tutdu, qəddini şaх tutdu, sözünü də uca! Əqidəsini bir qarın çörəyə, ucuz şöhrətə, gərəksiz orden-medallara, yalançı təriflərə qurban vermədi. Ona görə indi adıyla, əməlləriylə ürəklərdə yuva salıb yaşayır. Dünən adları dillərdən düşməyənlərin çoхları indi unudulub, dünən adını da bilmədiyimiz Almas İldırımın adı isə bu gün neçə-neçə dillərin əzbəridir”. 

Əkrəm Bəydəmirli




Baxış sayı: 295
Xocalı: Xalqımızın qan yaddaşı Bu gün, 12:00 “Unutmadıq Xocalı” tamaşası nümayiş olunub Bu gün, 12:00 Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı abidəsini ziyarət ediblər Bu gün, 11:00 Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı ilə bağlı paylaşım edib Bu gün, 10:00 "Xocalı soyqırımının ildönümündə Azərbaycanla həmrəyik" - Pakistan səfiri Bu gün, 10:00 Hikmət Hacıyev Fəxrəddin Altunla görüşüb Bu gün, 09:00 Prezident İlham Əliyev Xocalı soyqırımının ildönümü ilə bağlı paylaşım edib Bu gün, 07:30 Türkiyə Avropada həlledici rol oynayacaq Dünən, 20:30 İnkişaf edən Azərbaycan və Pakistan münasibətləri sarsılmaz dostluğa və qardaşlığa söykənir Dünən, 19:00 Pezeşkian Lavrovu qəbul etdi Dünən, 18:30 Vətən müharibəsinin iştirakçısı, cərrah Anar Yusibov: “Xocalı heç vaxt yaddaşımızdan silinməyəcək faciədir” Dünən, 16:00 “İslam iqtisadiyyatı və maliyyəsinə ümumi baxış” mövzusunda təlim keçirilib Dünən, 13:00 Corc Vaşinqton Universitetində Xocalı soyqırımına həsr olunmuş tədbir keçirilib Dünən, 12:30 "Dünya dövlətləri Xocalı soyqırımı canilərinin öz layiqli cəzalarını alması üçün səylərini artırmalıdır" Dünən, 11:00 Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan hökumətinə çağırış edib Dünən, 11:00 Rumıniyada Xocalı qurbanlarının xatirəsi anılıb Dünən, 10:30 Azərbaycanla Pakistan birgə istehsal müəssisələri yaradır Dünən, 08:00 Şahbaz Şərif: Azərbaycanla dostluğumuz, siyasi anlaşmamız, beynəlxalq səviyyədə düşüncə və hərəkət vəhdətimiz əfsanəvi olub 24-02-2025, 20:30 Elnur Məmmədov Cenevrədə Ermənistanın xarici işlər nazirinin qaldırdığı iddialara cavab verib 24-02-2025, 20:00 Shehbaz Sharif: Our friendship, political understanding, union of thought and action with Azerbaijan at international levels have been legendary 24-02-2025, 19:30 Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan və Pakistan iqtisadi tərəfdaşlığı siyasi sahədəki səviyyəyə çatdırmalıdırlar 24-02-2025, 15:00 Rusiya-Ukrayna müharibəsi ədalətlə bitəcəkmi? 24-02-2025, 15:00 Deputat: Heydər Əliyev ana dilinin qorunması istiqamətində müstəsna xidmətlər göstərib 24-02-2025, 14:00 Niderland Krallığında Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü qeyd edilib, qurbanların xatirəsi anılıb 24-02-2025, 10:30 Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması üçün kənar vasitəçiyə ehtiyac yoxdur 24-02-2025, 10:30 Əcnəbi media COP29-un ciddi nəticələrlə yadda qalması haqqında yazıb 24-02-2025, 10:00 Ərdoğan Makronla Rusiya-Ukrayna münaqişəsini müzakirə edib 24-02-2025, 08:00 Ukraynaya kütləvi hava hücumu: 270-ə yaxın dron, üç ballistik raket atılıb 23-02-2025, 11:30 Çikaqoda Xocalı soyqırımına həsr olunmuş 2-ci Qlobal Dialoq Konfransı keçirilib 23-02-2025, 09:00 COP29 QHT Koalisiyası genişlənərək Qlobal Cənub QHT Platformasına çevrilir 23-02-2025, 08:30
Köşə yazarları
Təqvim
«    Fevral 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728