FACT-INFO.AZ » MƏDƏNİYYƏT » Ana dilinə sevgi ilə...
10-08-2017, 09:10 | MƏDƏNİYYƏT
Ana dilinə sevgi ilə...

Ali məktəblərə qəbul imtahanları başa çatdı. Beləliklə, bu il Azərbaycanda ali məktəblərə qəbul imtahanlarında 15 nəfər 700 bal toplayıb.

Bunu xatırlamağımız təsadüfi deyil. Çünki bu 15 nəfərin hamısı Azərbaycan bölməsinin məzunlarıdır, Azərbaycan dilində təhsil alıblar, Azərbaycan dilində düşünüblər...

Dilin təfəkkürə təsiri çoxdan sübut olunub.  Və bunun nəticəsində söz ehtiyatının artırılması təhsilin əsas hissəsi üçün mühüm rol oynayır.

Tədqiqatlara görə, orta məktəbi bitirən şagird 80 minə qədər söz bilir, bu, orta hesabla hər ilə 5000, gündəlik isə 13 sözün mənimsənilməsi deməkdir.

Ümumiyyətlə, insanın dil qabiliyyəti çoxlu suallar doğurur. Dilə yiyələnmə irsi amildən, mühitdən, davranışdan asılı olaraq bir neçə mərhələyə bölünür. Odur ki, ana dilində təhsil alanların digərlərinə nisbətən mədəni irsinə, keçmişinə daha bağlı olduğu müşahidə edilir.

Günümüzə qədər gəlib çatan Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu keçmiş qədim ədəbi dillərdən biridir. Dilimizin yaşı 1300 ildən çoxdur. Müəyyən dövrlərdə tənəzzülə uğramış Ana dilimizdən müstəqilliyimizin bərpasından sonra yenidən vahid dövlət dili kimi istifadə olunmağa başlanılıb.

2001-ci ildən başlayaraq avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası günü kimi qeyd edilir. Bu tarixin qeyd edilməsi latın qrafikasına keçidlə bağlıdır.

Tarixin bütün dönəmlərində "Ana dili"nin tədrisi yalniz linqvistik mənada deyil, sözün qiymətini, onun insana təsir etmək xüsusiyyətlərini, şagirdin təfəkkürünü, şəxsiyyət kimi inkişafını nəzərdə tutub. Məktəblərimizdə dil və ədəbiyyat dərslərinin tədrisi şagirdlərin mənəvi cəhətdən kamilləşməsində, daxilən zənginləşməsində böyük rol oynayır.

Buna görə də "Ana dilinin tədrisi" deyərkən yalnız dilin fonetikası, morfologiyası, sintaksisi deyil, bədii sözün imkanları, insana təsir etmə keyfiyyətləri də nəzərdə tutulur. Firudin bəy Köçərlinin təbirincə desək, "Ana dili millətin mənəvi diriliyidir. Ananın südü bədənin mayası olduğu kimi, Ana dili də ruhun qidasıdır".

Dilimizə hörmətlə, məhəbbətlə, sevgiylə...
Ana dilinə sevgi ilə...

Bənövşə MƏMMƏDOVA  Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru

Ali məktəblərə qəbul imtahanları başa çatdı. Beləliklə, bu il Azərbaycanda ali məktəblərə qəbul imtahanlarında 15 nəfər 700 bal toplayıb.

Bunu xatırlamağımız təsadüfi deyil. Çünki bu 15 nəfərin hamısı Azərbaycan bölməsinin məzunlarıdır, Azərbaycan dilində təhsil alıblar, Azərbaycan dilində düşünüblər...

Dilin təfəkkürə təsiri çoxdan sübut olunub.  Və bunun nəticəsində söz ehtiyatının artırılması təhsilin əsas hissəsi üçün mühüm rol oynayır.

Tədqiqatlara görə, orta məktəbi bitirən şagird 80 minə qədər söz bilir, bu, orta hesabla hər ilə 5000, gündəlik isə 13 sözün mənimsənilməsi deməkdir.

Ümumiyyətlə, insanın dil qabiliyyəti çoxlu suallar doğurur. Dilə yiyələnmə irsi amildən, mühitdən, davranışdan asılı olaraq bir neçə mərhələyə bölünür. Odur ki, ana dilində təhsil alanların digərlərinə nisbətən mədəni irsinə, keçmişinə daha bağlı olduğu müşahidə edilir.

Günümüzə qədər gəlib çatan Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu keçmiş qədim ədəbi dillərdən biridir. Dilimizin yaşı 1300 ildən çoxdur. Müəyyən dövrlərdə tənəzzülə uğramış Ana dilimizdən müstəqilliyimizin bərpasından sonra yenidən vahid dövlət dili kimi istifadə olunmağa başlanılıb.

2001-ci ildən başlayaraq avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası günü kimi qeyd edilir. Bu tarixin qeyd edilməsi latın qrafikasına keçidlə bağlıdır.

Tarixin bütün dönəmlərində "Ana dili"nin tədrisi yalniz linqvistik mənada deyil, sözün qiymətini, onun insana təsir etmək xüsusiyyətlərini, şagirdin təfəkkürünü, şəxsiyyət kimi inkişafını nəzərdə tutub. Məktəblərimizdə dil və ədəbiyyat dərslərinin tədrisi şagirdlərin mənəvi cəhətdən kamilləşməsində, daxilən zənginləşməsində böyük rol oynayır.

Buna görə də "Ana dilinin tədrisi" deyərkən yalnız dilin fonetikası, morfologiyası, sintaksisi deyil, bədii sözün imkanları, insana təsir etmə keyfiyyətləri də nəzərdə tutulur. Firudin bəy Köçərlinin təbirincə desək, "Ana dili millətin mənəvi diriliyidir. Ananın südü bədənin mayası olduğu kimi, Ana dili də ruhun qidasıdır".

Dilimizə hörmətlə, məhəbbətlə, sevgiylə...

Bənövşə MƏMMƏDOVA
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




Baxış sayı: 1 861
"Hər zaman can Azərbaycanın yanında olacayıq" - Yaşar Gülər Bu gün, 15:00 Britaniya qızıl hasilatçısı Gədəbəydəki emal güclərinin fəaliyyətini tam həcmdə bərpa edib Bu gün, 13:30 Görkəmli ədəbiyyatşünas Mir Cəlalın “Füzuli sənətkarlığı” kitabı İordaniyada nəşr olunub Bu gün, 11:30 Azərbaycan BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının 10-cu Qlobal Forumunda təmsil olunacaq Bu gün, 11:30 Bu yolla beyində idrak və yaddaş funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün yeni terapevtik yanaşmaların inkişafı gözlənilir Bu gün, 10:30 Azərbaycanın NATO-nun Tərəfdaşlıq proqramına qoşulmasının 30 illiyi ilə bağlı konfrans keçirilib Bu gün, 10:00 Prezident İlham Əliyev yenidən ABŞ Prezidenti seçilməsi münasibətilə Donald Trampı təbrik edib Bu gün, 09:30 Azər Əmiraslanov: “Gələn il azad edilmiş ərazilərdə bərpa işlərinə 4 milyard manat ayrılacaq” Dünən, 18:30 Bu tendensiya fikirlərə hakim olmaqdadır Dünən, 14:00 Kəlbəcər - alınmaz qalamız Dünən, 13:30 Kəlbəcər Azərbaycanın təbii sərvətlərlə zəngin və füsunkar rayonlarından biridir Dünən, 12:30 Britaniyanın xarici işlər naziri: COP29 razılaşması mühüm bir addımdır Dünən, 11:00 “Qarabağ” Azərbaycan çempionatlarının rekordunu təkrarlayıb Dünən, 10:30 Ukrayna mediası COP29 razılaşmasının strateji əhəmiyyətinə dair məqalələr dərc edib Dünən, 10:30 Prezident İlham Əliyev Kəlbəcər Şəhəri Günü münasibətilə paylaşım edib Dünən, 09:30 Ombudsman İƏT-in Baş katibi ilə görüşdə Azərbaycanda mina probleminin həlində dəstək istəyib 24-11-2024, 20:30 Dövlət başçısı: Dünya tarixi Bakı nailiyyətinə şahid oldu 24-11-2024, 20:00 Azərbaycan səfiri BBC-nin efirində COP29-dan danışıb 24-11-2024, 10:30 Antonio Quterreş COP29-un nəticəsi ilə bağlı paylaşım edib 24-11-2024, 10:00 Ukrayna Prezidenti: Donald Tramp yanvarda müharibənin tənzimlənməsinə dair planını təqdim edəcək 24-11-2024, 09:30 COP29-un bağlanış plenar iclası keçirilib, bir sıra mühüm qərarlar qəbul edilib 24-11-2024, 09:00 Füzuli eşqi - Zəkulla BAYRAMLI 23-11-2024, 16:30 Zakir Həsənov ordunun döyüş hazırlığı ilə bağlı konkret tapşırıqlar verib 23-11-2024, 14:30 Mehriban Ələkbərzadəyə Çingiz Aytmatov mükafatı təqdim olunub 23-11-2024, 11:30 Misirdə Şuşaya həsr olunmuş Azərbaycan klassik musiqisi axşamı keçirilib 23-11-2024, 10:00 Azərbaycanın təşəbbüsü ilə ilk dəfə Qlobal Cənub QHT Platforması yaradılır 23-11-2024, 09:30 Nizami Gəncəvinin orijinaldan Türk dilinə çevrilmiş “İskəndərnamə” əsəri çapdan çıxıb 22-11-2024, 18:00 Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülh üçün əlverişli şərait yaradıb 22-11-2024, 17:30 Pərviz Şahbazov: "Azərbaycan enerji layihələri üzrə regional əməkdaşlığı gücləndirəcək" 22-11-2024, 17:30 Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Milli İncəsənət Muzeyində təşkil olunan sərgiləri ziyarət ediblər 22-11-2024, 11:00
Köşə yazarları
Təqvim
«    Noyabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930