FACT-INFO.AZ » MƏDƏNİYYƏT » Ana dilinə sevgi ilə...
10-08-2017, 09:10 | MƏDƏNİYYƏT
Ana dilinə sevgi ilə...

Ali məktəblərə qəbul imtahanları başa çatdı. Beləliklə, bu il Azərbaycanda ali məktəblərə qəbul imtahanlarında 15 nəfər 700 bal toplayıb.

Bunu xatırlamağımız təsadüfi deyil. Çünki bu 15 nəfərin hamısı Azərbaycan bölməsinin məzunlarıdır, Azərbaycan dilində təhsil alıblar, Azərbaycan dilində düşünüblər...

Dilin təfəkkürə təsiri çoxdan sübut olunub.  Və bunun nəticəsində söz ehtiyatının artırılması təhsilin əsas hissəsi üçün mühüm rol oynayır.

Tədqiqatlara görə, orta məktəbi bitirən şagird 80 minə qədər söz bilir, bu, orta hesabla hər ilə 5000, gündəlik isə 13 sözün mənimsənilməsi deməkdir.

Ümumiyyətlə, insanın dil qabiliyyəti çoxlu suallar doğurur. Dilə yiyələnmə irsi amildən, mühitdən, davranışdan asılı olaraq bir neçə mərhələyə bölünür. Odur ki, ana dilində təhsil alanların digərlərinə nisbətən mədəni irsinə, keçmişinə daha bağlı olduğu müşahidə edilir.

Günümüzə qədər gəlib çatan Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu keçmiş qədim ədəbi dillərdən biridir. Dilimizin yaşı 1300 ildən çoxdur. Müəyyən dövrlərdə tənəzzülə uğramış Ana dilimizdən müstəqilliyimizin bərpasından sonra yenidən vahid dövlət dili kimi istifadə olunmağa başlanılıb.

2001-ci ildən başlayaraq avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası günü kimi qeyd edilir. Bu tarixin qeyd edilməsi latın qrafikasına keçidlə bağlıdır.

Tarixin bütün dönəmlərində "Ana dili"nin tədrisi yalniz linqvistik mənada deyil, sözün qiymətini, onun insana təsir etmək xüsusiyyətlərini, şagirdin təfəkkürünü, şəxsiyyət kimi inkişafını nəzərdə tutub. Məktəblərimizdə dil və ədəbiyyat dərslərinin tədrisi şagirdlərin mənəvi cəhətdən kamilləşməsində, daxilən zənginləşməsində böyük rol oynayır.

Buna görə də "Ana dilinin tədrisi" deyərkən yalnız dilin fonetikası, morfologiyası, sintaksisi deyil, bədii sözün imkanları, insana təsir etmə keyfiyyətləri də nəzərdə tutulur. Firudin bəy Köçərlinin təbirincə desək, "Ana dili millətin mənəvi diriliyidir. Ananın südü bədənin mayası olduğu kimi, Ana dili də ruhun qidasıdır".

Dilimizə hörmətlə, məhəbbətlə, sevgiylə...
Ana dilinə sevgi ilə...

Bənövşə MƏMMƏDOVA  Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru

Ali məktəblərə qəbul imtahanları başa çatdı. Beləliklə, bu il Azərbaycanda ali məktəblərə qəbul imtahanlarında 15 nəfər 700 bal toplayıb.

Bunu xatırlamağımız təsadüfi deyil. Çünki bu 15 nəfərin hamısı Azərbaycan bölməsinin məzunlarıdır, Azərbaycan dilində təhsil alıblar, Azərbaycan dilində düşünüblər...

Dilin təfəkkürə təsiri çoxdan sübut olunub.  Və bunun nəticəsində söz ehtiyatının artırılması təhsilin əsas hissəsi üçün mühüm rol oynayır.

Tədqiqatlara görə, orta məktəbi bitirən şagird 80 minə qədər söz bilir, bu, orta hesabla hər ilə 5000, gündəlik isə 13 sözün mənimsənilməsi deməkdir.

Ümumiyyətlə, insanın dil qabiliyyəti çoxlu suallar doğurur. Dilə yiyələnmə irsi amildən, mühitdən, davranışdan asılı olaraq bir neçə mərhələyə bölünür. Odur ki, ana dilində təhsil alanların digərlərinə nisbətən mədəni irsinə, keçmişinə daha bağlı olduğu müşahidə edilir.

Günümüzə qədər gəlib çatan Azərbaycan dili böyük inkişaf yolu keçmiş qədim ədəbi dillərdən biridir. Dilimizin yaşı 1300 ildən çoxdur. Müəyyən dövrlərdə tənəzzülə uğramış Ana dilimizdən müstəqilliyimizin bərpasından sonra yenidən vahid dövlət dili kimi istifadə olunmağa başlanılıb.

2001-ci ildən başlayaraq avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası günü kimi qeyd edilir. Bu tarixin qeyd edilməsi latın qrafikasına keçidlə bağlıdır.

Tarixin bütün dönəmlərində "Ana dili"nin tədrisi yalniz linqvistik mənada deyil, sözün qiymətini, onun insana təsir etmək xüsusiyyətlərini, şagirdin təfəkkürünü, şəxsiyyət kimi inkişafını nəzərdə tutub. Məktəblərimizdə dil və ədəbiyyat dərslərinin tədrisi şagirdlərin mənəvi cəhətdən kamilləşməsində, daxilən zənginləşməsində böyük rol oynayır.

Buna görə də "Ana dilinin tədrisi" deyərkən yalnız dilin fonetikası, morfologiyası, sintaksisi deyil, bədii sözün imkanları, insana təsir etmə keyfiyyətləri də nəzərdə tutulur. Firudin bəy Köçərlinin təbirincə desək, "Ana dili millətin mənəvi diriliyidir. Ananın südü bədənin mayası olduğu kimi, Ana dili də ruhun qidasıdır".

Dilimizə hörmətlə, məhəbbətlə, sevgiylə...

Bənövşə MƏMMƏDOVA
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




Baxış sayı: 1 861
Ankara Qazi Universitetində Xocalı soyqırımına həsr olunmuş müzakirələr təşkil edilib Dünən, 18:30 Türkiyə Orta Dəhlizin əsasını təşkil edən BTQ dəmir yolunun tam gücü ilə işləməsinə əhəmiyyət verir - Hakan Fidan Dünən, 18:30 Deputat: Azərbaycan neomüstəmləkəçiliyin heç bir halı ilə barışmır Dünən, 17:00 Xocalı: Xalqımızın qan yaddaşı Dünən, 12:00 “Unutmadıq Xocalı” tamaşası nümayiş olunub Dünən, 12:00 Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı abidəsini ziyarət ediblər Dünən, 11:00 Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı ilə bağlı paylaşım edib Dünən, 10:00 "Xocalı soyqırımının ildönümündə Azərbaycanla həmrəyik" - Pakistan səfiri Dünən, 10:00 Hikmət Hacıyev Fəxrəddin Altunla görüşüb Dünən, 09:00 Prezident İlham Əliyev Xocalı soyqırımının ildönümü ilə bağlı paylaşım edib Dünən, 07:30 Türkiyə Avropada həlledici rol oynayacaq 25-02-2025, 20:30 İnkişaf edən Azərbaycan və Pakistan münasibətləri sarsılmaz dostluğa və qardaşlığa söykənir 25-02-2025, 19:00 Pezeşkian Lavrovu qəbul etdi 25-02-2025, 18:30 Vətən müharibəsinin iştirakçısı, cərrah Anar Yusibov: “Xocalı heç vaxt yaddaşımızdan silinməyəcək faciədir” 25-02-2025, 16:00 “İslam iqtisadiyyatı və maliyyəsinə ümumi baxış” mövzusunda təlim keçirilib 25-02-2025, 13:00 Corc Vaşinqton Universitetində Xocalı soyqırımına həsr olunmuş tədbir keçirilib 25-02-2025, 12:30 "Dünya dövlətləri Xocalı soyqırımı canilərinin öz layiqli cəzalarını alması üçün səylərini artırmalıdır" 25-02-2025, 11:00 Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan hökumətinə çağırış edib 25-02-2025, 11:00 Rumıniyada Xocalı qurbanlarının xatirəsi anılıb 25-02-2025, 10:30 Azərbaycanla Pakistan birgə istehsal müəssisələri yaradır 25-02-2025, 08:00 Şahbaz Şərif: Azərbaycanla dostluğumuz, siyasi anlaşmamız, beynəlxalq səviyyədə düşüncə və hərəkət vəhdətimiz əfsanəvi olub 24-02-2025, 20:30 Elnur Məmmədov Cenevrədə Ermənistanın xarici işlər nazirinin qaldırdığı iddialara cavab verib 24-02-2025, 20:00 Shehbaz Sharif: Our friendship, political understanding, union of thought and action with Azerbaijan at international levels have been legendary 24-02-2025, 19:30 Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan və Pakistan iqtisadi tərəfdaşlığı siyasi sahədəki səviyyəyə çatdırmalıdırlar 24-02-2025, 15:00 Rusiya-Ukrayna müharibəsi ədalətlə bitəcəkmi? 24-02-2025, 15:00 Deputat: Heydər Əliyev ana dilinin qorunması istiqamətində müstəsna xidmətlər göstərib 24-02-2025, 14:00 Niderland Krallığında Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü qeyd edilib, qurbanların xatirəsi anılıb 24-02-2025, 10:30 Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması üçün kənar vasitəçiyə ehtiyac yoxdur 24-02-2025, 10:30 Əcnəbi media COP29-un ciddi nəticələrlə yadda qalması haqqında yazıb 24-02-2025, 10:00 Ərdoğan Makronla Rusiya-Ukrayna münaqişəsini müzakirə edib 24-02-2025, 08:00
Köşə yazarları
Təqvim
«    Fevral 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728