11-4-2025 18:4
FACT-INFO.AZ » TƏDQİQATLAR-ANALITIKA » Qaradağlı faciəsindən 33 il ötdü
18-02-2025, 07:30 | TƏDQİQATLAR-ANALITIKA
Qaradağlı faciəsindən 33 il ötdü

1991-ci ilin noyabrından başlayaraq Cəmilli, Kərkicahan, Quşçular, Malıbəyli və Meşəli kəndlərinin işğalı zamanı erməni silahlı dəstələri dinc əhaliyə qarşı hərbi cinayətlər törətmişdilər. Erməni silahlıları Qarabağın dağlıq hissəsində azərbaycanlılar yaşayan kənd və qəsəbələri mühasirəyə alaraq bir-birindən təcrid edir, daha sonra işğal edərək dinc əhaliyə divan tutur, evləri, təsərrüfatları qarət edərək yandırırdılar.

 Azərbaycanın tarixinə qanlı hərflərlə yazılmış hadisələrdən biri də 1992-ci il fevralın 17-də baş verən Qaradağlı faciəsidir. Qaradağlı kəndində erməni silahlı qüvvələri tərəfindən törədilmiş bu faciə, Azərbaycanın mülki əhalisinə qarşı həyata keçirilən kütləvi soyqırımlardan biridir. Qaradağlı kəndi Xocavənd rayon mərkəzindən 13 kilometr qərbdə, Xocavənd-Xankəndi avtomobil yolunun kənarında, dağətəyi ərazidə yerləşir.

Tarixçə

1990-cı il noyabrın 24-ü. 3 nəfər kənd sakini Xocavənd-Xankəndi yolunun 6 kilometrliyində erməni quldurları tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilib.

1991-ci il yanvarın 9-u. Qaradağlı kəndinə gedən UAZ markalı avtomobil ermənilər tərəfindən atəşə tutulub, bir nəfər qətlə yetirilib, 4 nəfər yaralanıb. Onlardan 2-si aldığı yaralardan sonralar dünyasını dəyişib.

1991-ci il martın 8-i. Kəndin yaxınlığında 2 nəfər vəhşicəsinə qətlə yetirilib.

1991-ci il iyunun 28-i. Kəndin yaxınlığındakı fermada 3 kişi və 3 qadın diri-diri yandırılıb.

1991-ci il sentyabrın 8-i. Ağdamdan Qaradağlıya gedən sərnişin avtobusu erməni quldurları tərəfindən atəşə tutulub, 8 sərnişin həlak olub.

1992-ci il yanvarın 8-i. Kəndin yaxınlığında daha bir azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilib, ermənilər 100-ə yaxın qoyunu quldurluqla aparıblar.

Həmin hadisələr zamanı 118 nəfər əsir götürülüb, 33 nəfər güllələnib. Erməni cəlladlar öldürülənləri və yaralı halda olanları bir yerdə təsərrüfat quyusuna tökərək üstünü torpaqlayıblar. Ümumilikdə əsir və girov götürülənlərdən 68 nəfəri öldürülüb, 50 nəfəri böyük çətinliklərlə azad edilib. Girov götürülənlərdən 10 nəfəri qadın, 2 nəfəri məktəbli olub. Azad olunanların 5-i qadın olmaqla, 18 nəfər aldıqları sağalmaz yaralardan sonralar vəfat edib.

Bu soyqırımı cinayəti nəticəsində Qaradağlı kəndində iki ailənin hər birindən 4 nəfər qətlə yetirilib, 43 ailə başçısını itirib, 146 uşaq yetim qalıb. Ermənistan silahlı qüvvələrinin həmlələri zamanı qətlə yetirilənlərdən 10-u qadın, 8-i məktəbyaşlı uşaq olub. Ümumilikdə 91 nəfər, kənd sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri qətlə yetirilib. Kənddə 200 ev, 1 mədəniyyət evi, 320 yerlik orta məktəb binası, 25 çarpayılıq xəstəxana binası və digər obyektlər, azərbaycanlılara məxsus tarixi, dini, mədəni abidələr və qəbiristanlıq dağıdılıb. 200 yaşayış evi, 800-dək sakini olan kənd erməni vəhşiliyinin, qəddarlığın dəhşətli qurbanına çevrilib. Qaradağlı faciəsi təkcə Azərbaycanın deyil, bütün bəşəriyyətin tarixində insanlıq cinayəti kimi dəyərləndirilməli və dünya ictimaiyyəti bu cür qətliamların təkrarlanmaması üçün tədbirlər görməlidir.

Azərbaycan xalqı Qaradağlı və digər işğal edilmiş kəndlərini azad etməklə şəhidlərinin qanını yerdə qoymadı və tarixi ədaləti bərpa etdi. Ancaq bu faciənin dünya miqyasında tanınması və ona hüquqi qiymət verilməsi üçün mübarizəmiz davam etməlidir. Qaradağlı faciəsinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün Xocavənd Rayon İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində “Soyqırımı: Qaradağlı”, Azərbaycan, rus, ingilis və fransız dillərində “Soyqırımı Qaradağlı: davam edir...” və “Qaradağlı, mübarizə” sənədli filmləri çəkilib. Kənddə törədilən soyqırımı ilə bağlı “Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə” kitabı hazırlanıb. Şəhidlərin xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Yeni Qaradağlı, Yeni Xocavənd qəsəbələrində və Nərgiztəpə ərazisində abidə kompleksləri ucaldılıb.




Baxış sayı: 85
“Star” qəzeti: Fransa və bir sıra digər ölkələr Ermənistanda revanşist ruhiyyəni gücləndirir Bu gün, 20:30 Güləşçimiz ermənistanlı rəqibini məğlub edərək finala çıxdı Bu gün, 20:30 Antalya şəhərində Antalya Diplomatiya Forumunun açılış mərasimi keçirilib Prezident İlham Əliyev tədbirdə iştirak edib Bu gün, 19:00 Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi çərçivəsində növbəti tədbir keçirilib Bu gün, 17:00 Misirli tədqiqatçı: ADA forumu yeni beynəlxalq sistemin konturlarını və təsirlərini anlamaq üçün mühümdür Bu gün, 11:00 Ölkə ərazisində faktiki hava durumu Bu gün, 11:00 "Azərbaycan mühüm beynəlxalq tədbirlərin keçirildiyi məkana çevrilib" Bu gün, 11:00 Vatikanda Qafqaz Albaniyası irsinə həsr edilən elmi konfrans keçirilib Bu gün, 09:30 Qarabağ Universitetində ikigünlük beynəlxalq konfrans işə başlayıb Bu gün, 09:30 Türk coğrafiyasının genişlənməsi regionda və dünyada sabitliyə töhfə verər Dünən, 20:00 Ankarada Türk dünyasının qeyri-hökumət təşkilatlarının əməkdaşlıq yolları müzakirə olunub Dünən, 19:30 Donald Tramp: Birləşmiş Ştatlar Azərbaycanın suverenliyinin, müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün sarsılmaz dəstəkçisi olaraq qalır Dünən, 19:30 Azerbaijan relocates 39 more families to Sarijali village of Aghdam district Dünən, 15:30 Melikset Paşayan Azərbaycanın vaxtilə işğal altında olmuş ərazilərində qanunsuz hərbi xidmət keçdiyini etiraf edib Dünən, 15:30 Qərbi azərbaycanlı qadınların müraciəti BMT-nin Baş Assambleyasının rəsmi sənədi kimi yayılıb Dünən, 14:00 Türkiyə və Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti mediası Prezident İlham Əliyevin ADA Universitetindəki çıxışını geniş işıqlandırıb Dünən, 10:30 Böyük Qayıdış: Ağdam rayonunun Sarıcalı kəndinə növbəti köç karvanı yola salınıb Dünən, 10:30 Qəbələ - Xankəndi ultramarafonuna start verilib Dünən, 10:00 Azərbaycan Ordusunun mövqeləri Tovuzqala istiqamətindən atəşə tutulub Dünən, 09:00 “Milli yaddaşın suverenliyə çağırışı - soyqırımı və Qərbi Azərbaycan həqiqətləri” mövzusunda tədbir keçirilib 9-04-2025, 21:00 Belçikada Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinə dair qərəzli qətnamə layihəsi ilə əlaqədar dinləmələr keçirilib 9-04-2025, 19:00 Daimi diplomatik xidmətə qəbul olunmuş əməkdaşların ilk andiçmə mərasimi keçirilib 9-04-2025, 17:30 Kəmaləddin Heydərov “Böhranların və fövqəladə halların idarə edilməsi üzrə Dünya Sammiti”ndə iştirak edib 9-04-2025, 15:30 Prezident İlham Əliyev: "Biz bütün qonşularımızla, o cümlədən İranla yaxşı münasibətlərə malik olmaq istəyirik" 9-04-2025, 14:00 Xalq artisti Sidqi Ruhulla 9-04-2025, 13:30 Prezident İlham Əliyev: Müxtəlif ölkələrdən ekspertlərin Azərbaycana səfəri ölkəmizi daha yaxşı tanımağa imkan yaradır 9-04-2025, 10:00 Azərbaycan Ordusunun mövqeləri Basarkeçər istiqamətindən atəşə tutulub 9-04-2025, 09:30 Beyin sarsıntısından sonra uşaqların tam bərpası gözlənildiyindən daha uzun çəkə bilər 9-04-2025, 09:30 Varşavada “Mədəni yaddaşımızda Qərbi Azərbaycan” adlı sərgi açılıb 9-04-2025, 09:30 Zalujnı: ABŞ əməliyyatların planlaşdırılmasında iştirak edib 8-04-2025, 20:00
Köşə yazarları
Təqvim
«    Aprel 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930