1-6-2025 6:18
FACT-INFO.AZ » TƏDQİQATLAR-ANALITIKA » Lütfi Zadənin 95 yaşı tamam olur
3-02-2016, 11:55 | TƏDQİQATLAR-ANALITIKA
Lütfi Zadənin 95 yaşı tamam olur

APA-nın məlumatına görə, 1921-ci il fevralın 4-də Bakıda dünyaya göz açan Lütfi Rəhim oğlu Ələsgərzadə ibtidai təhsilini 16 saylı orta məktəbdə başa vurub. 
 1932-ci ildə Ələsgərzadələr ailəsi ata-baba yurdu Cənubi Azərbaycana köçmək məcburiyyətində qalıb. 
Burada orta təhsilini başa vuran Lütfi Zadə Tehran Universitetinin Elektrik mühəndisliyi fakültəsinə daxil olub. Bu təhsil ocağını da müvəffəqiyyətlə başa vurduqdan sonra 23 yaşında Amerika Birləşmiş Ştatlarına gələrək, təhsilini Massaçusets Texnologiya İnstitutunda davam etdirib. Onun dünya elminə məlum olan 6 mühüm nəzəriyyəsinin bünövrəsi də elə burada qoyulub.
 Lütfi Zadə 1944-cü ildən 1959-cu ilə qədər Massaçusets Texnologiya İnstitutunda (ABŞ) və Kolumbiya universitetlərində magistr, doktorluq elmi dərəcələrini alıb. 1959-cu ildən Berkli Universitetində fəaliyyət göstərir, 1963-cü ildən isə "Elektrik mühəndisliyi və kompüter elmləri" kafedrasına rəhbərlik edir. O, bu ali təhsil müəssisəsinin ömürlük professoru seçilmiş yeganə şəxsdir.
 Lütfi Zadəyə dünyada şöhrət qazandıran və istehsalatda geniş tətbiq edilən, eyni zamanda dünya elmində inqilab hesab olunan qeyri-səlis məntiq (Fuzzy Logic) nəzəriyyəsidir. Alimin 51 il öncə işləyib hazırladığı sözügedən nəzəriyyə bir çox şirkətlərə böyük nüfuz qazanmaq və yüksək gəlir əldə etmək imkanı yaradıb. O, eyni zamanda “Təəssüratlar nəzəriyyəsi”, “Sistemlər nəzəriyyəsi”, “Sözlə işləyən kompyuter nəzəriyyəsi”, “Optimal süzgəclər nəzəriyyəsi” kimi dünya elminin inkişafında, onun yeni əsaslar üzərində qurulmasında mühüm rol oynamış elmi kəşflərin müəllifidir.
 Onun haqqında “Müasir elmin korifeyi”, “Dünya dahilərsiz yaşaya bilmir” adlı kitablar yazılıb, “Uzaq və yaxın Lütfi Zadə” sənədli filmi çəkilib, Lütfi Zadə irsi və Süni İntellekt Assosiasiyası, Lütfi Zadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyası yaradılıb. Lütfi Zadənin məşhur vəziyyətlər fəzası, dinamik sistemlərin idarə olunma və müşahidə olunma nəzəriyyələri müasir idarəetmə elminin əsasını təşkil edir. ABŞ-ın Milli Kosmik Tədqiqatlar Mərkəzi (NASA) bu nəzəriyyələr əsasında idarəetmə sistemlərini tədqiq edir, layihələndirir və tətbiq edir. Hazırda Yaponiyanın “Mitsubishi“, “Toshiba“, “Sony“, “Canon“, “Sanyo“, “Nissan“, “Honda” və digər nüfuzlu şirkətləri qeyri-səlis məntiq texnologiyasından foto və videokameralar, paltaryuyan maşınlar, vakuum kimyəvi təmizləyiciləri istehsalında, avtomobillərin, qatarların, sənaye proseslərinin idarə olunmasında geniş istifadə edir.
 Qeyd edək ki, Lütfü Zadə 1989-cu ildə qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin sənayedəki uğurlarına görə Yaponiyanın elm adamlarına verdiyi ən yüksək mükafat - “Honda” mükafatı ilə təltif olunub. Lütfi Zadə alman alim Maks Plankdan sonra dünyada ikinci alimdir ki, sağlığında həm özünün, həm də nəzəriyyəsinin adını daşıyan elmi mərkəz mövcuddur. 




Baxış sayı: 2 235
XİN: Ermənistanın Azərbaycana qarşı mina terroru nəticəsində 397 nəfər həlak olub və yaralanıb Dünən, 15:30 Bakıdan Laçının Bəylik kəndinə yola salınan köç çatıb Dünən, 13:00 Türkiyəli din xadimi: Şuşa mənim ata yurdumdur Dünən, 12:00 Bank kartı məlumatlarının paylaşılması nəticəsində vətəndaşlar zərər çəkiblər – DİN xəbərdarlıq edir Dünən, 10:30 Victim: I was injured in Armenian armed forces’ “Smerch” missile attack 30-05-2025, 21:00 Gəncənin bombalanmasının Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyinin bilavasitə nəzarəti və tapşırığı əsasında həyata keçirildiyi məhkəmədə elan edilib 30-05-2025, 19:30 Ermənistan silahlı qüvvələrinin “Smerç” raketini atması nəticəsində yaralandım - Zərərçəkmiş şəxs 30-05-2025, 18:30 Türkiyə mediası Laçında üç qardaş ölkənin liderlərinin Zirvə görüşünə geniş yer ayırıb 30-05-2025, 18:00 Lavrovla Fidan müzakirə apardı 30-05-2025, 16:30 Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xəttində isə tikinti-quraşdırma işlərinin 66 faizi tamamlanıb 30-05-2025, 15:30 Bu gün bədii və ictimai fikir tariximizdə yeni ədəbi məktəbin banisi olan şairin doğum günüdür 30-05-2025, 10:30 Səmərqənddə “İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı – 2025” ilinin açılışı olub 30-05-2025, 09:00 Yeni texnologiya zehni iş yükünü obyektiv izləyə bilir 30-05-2025, 08:30 Ceyhun Bayramov Stiv Deyns ilə Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesinin müzakirə edib 30-05-2025, 08:30 Bu gün Şəhid Mübariz Kamilovun doğum günüdür 29-05-2025, 20:30 Court evaluates crimes committed by Armenian Armed Forces against civilians in Azerbaijan in April 2016 and July 2020 29-05-2025, 20:30 Laçında üç ölkənin liderləri çox mühüm mesajlar verdi 29-05-2025, 19:00 Ermənistan silahlı qüvvələrinin 2016-cı ilin aprelində və 2020-ci ilin iyulunda Azərbaycan ərazilərində mülki şəxslərə qarşı törətdiyi cinayətlərlə bağlı sənədlər tədqiq edilib 29-05-2025, 19:00 Исследованы документы, связанные с преступлениями, совершенными вооруженными силами Армении против мирного населения на территориях Азербайджана в апреле 2016 года и июле 2020 года 29-05-2025, 18:30 Rəcəb Tayyib Ərdoğan Laçın Beynəlxalq Hava Limanının açılışı ilə bağlı paylaşım edib 29-05-2025, 10:30 Qazaxıstanda Azərbaycanın Müstəqillik Günü münasibətilə rəsmi qəbul keçirilib 29-05-2025, 10:00 Vaşinqton meri Azərbaycanın Müstəqillik Günü ilə bağlı bəyannamə imzalayıb 29-05-2025, 09:00 Almaniya Ukrayna üçün uzaqmənzilli dronların istehsalını maliyyələşdirəcək 29-05-2025, 09:00 Laçın rayonunun Bəylik kəndinə növbəti köç karvanı yola salınıb 29-05-2025, 08:00 Azərbaycan Prezidenti: Əminəm ki, azad edilmiş Laçından bu gün üç ölkənin dünyaya verdiyi mesajlar lazımi ünvana çatacaq 28-05-2025, 18:00 Əməkdar jurnalist Bahəddin Həzi oxuculara hesabat verdi 28-05-2025, 11:30 Prezident İlham Əliyev Müstəqillik Günü münasibətilə paylaşım edib 28-05-2025, 09:30 Parisdə 28 May – Müstəqillik Günü münasibəti ilə təntənəli qəbul keçirilib 28-05-2025, 09:30 ABŞ dövlət katibi Azərbaycan xalqını Müstəqillik Günü münasibətilə təbrik edib 28-05-2025, 09:30 Şahbaz Şərif: Laçında əziz qardaşım İlham Əliyevlə görüşməkdən şərəf duydum 27-05-2025, 20:30
Köşə yazarları
Təqvim
«    İyun 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30