17-7-2025 23:25
FACT-INFO.AZ » İQTİSADİYYAT » Azərbaycan–Özbəkistan strateji tərəfdaşlığı yeni mərhələdə
3-07-2025, 10:00 | İQTİSADİYYAT / AKTUAL
Azərbaycan–Özbəkistan strateji tərəfdaşlığı yeni mərhələdə

Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin diplomatik münasibətlərin 30-cu ildönümündə Azərbaycana dövlət səfəri iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu nümayiş etdirir. Bu səfər təkcə siyasi və diplomatik əhəmiyyət daşımır, eyni zamanda, iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi və institusional çərçivədə möhkəmləndirilməsi baxımından ciddi irəliləyişlərə zəmin yaradır.

Bu fikirləri İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) Türk Dünyası Araşdırmalar Mərkəzinin (TDAM) rəhbəri Vüsalə Cəfərova bildirib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan və Özbəkistan arasında uzunmüddətli Azad Ticarət Sazişi və MDB çərçivəsində çoxtərəfli azad ticarət rejimindəki fəal iştirak bu iki ölkənin güclü və ardıcıl artan iqtisadi münasibətlərinin əsasını təşkil edir. 2024-cü ildə Azərbaycanla Özbəkistan arasında ticarət dövriyyəsi 252 milyon dolları ötərək əvvəlki illə müqayisədə 41 faiz artıb. Azərbaycan Özbəkistana 211,7 milyon dollar dəyərində məhsul ixrac edib (60,8 faiz artım), Özbəkistandan isə 40,3 milyon dollar dəyərində idxal həyata keçirib (16,8 faiz azalma).

Son beş ildə Özbəkistanın Azərbaycana ixracı əhəmiyyətli dərəcədə artaraq 2018-ci ildəki 32 milyon dollardan 2023-cü ildə 147 milyon dollara çatıb ki, bu da illik orta hesabla 35,6 faiz artım deməkdir. Eyni dövrdə Azərbaycanın Özbəkistana ixracı 9,7 milyon dollardan 100 milyon dollara yüksələrək illik orta hesabla 59,5 faiz artım nümayiş etdirib. İqtisadi əməkdaşlığın dərinləşməsi təkcə ticarət artımı ilə məhdudlaşmır – bu prosesə Azərbaycan–Özbəkistan İnvestisiya Fondu kimi birgə investisiya mexanizmləri, avtomobil istehsalı, enerji və aqrosənaye klasterləri üzrə birgə layihələr də əlavə olunur. Bu istiqamətlər üzrə inkişaf iki ölkə arasında çoxşaxəli iqtisadi inteqrasiyanın möhkəmləndiyini göstərir.

V.Cəfərova qeyd edib ki, 2024-cü ildə 13 min 965 nəfər Azərbaycan vətəndaşı Özbəkistana səfər edib, 46 min 391 nəfər Özbəkistan vətəndaşı isə Azərbaycana gəlib ki, bu da xalqlararası əlaqələrin və ikitərəfli münasibətlərin güclənməsini əks etdirir. 2025-ci ilin yalnız birinci rübündə 3 min 95 azərbaycanlı Özbəkistana, 9 min 222 özbək isə Azərbaycana səfər edib. Bu göstəricilər qarşılıqlı mobilliyin və humanitar əlaqələrin müsbət trayektoriyasının qorunduğunu bildirir.

Ticarət dövriyyəsi ilə bağlı qarşıya qoyulan 1 milyard dollarlıq hədəf əlaqələrin davamlı inkişaf etdiyini göstərir. Bu məqsədlə imzalanan 2024–2025-ci illəri əhatə edən Praktiki Fəaliyyət Planı qarşılıqlı iqtisadi fəaliyyətin konkret sahələr üzrə genişləndirilməsinə yönəlib. Eyni zamanda, Ali Dövlətlərarası Şuranın təsisi və strateji tərəfdaşlıq üzrə Yol xəritələri münasibətlərin siyasi-hüquqi çərçivəsini gücləndirərək onları davamlı və proqnozlaşdırılan edir.

Özbəkistanın Füzuli rayonunda məktəb tikintisinə verdiyi dəstək bu əməkdaşlığın yalnız iqtisadi deyil, həm də humanitar və simvolik məzmun daşıdığını göstərir, Qarabağın yenidən qurulmasında regional həmrəyliyi əks etdirir. Azərbaycanın və Özbəkistanın TDT, MDB və BRICS+ kimi platformalarda artan koordinasiyası isə onların regional və qlobal miqyasda ortaq iqtisadi və siyasi gündəmlər formalaşdırmaq niyyətini təsdiqləyir.

İİTKM-in şöbə müdirinin sözlərinə görə, Özbəkistan iqtisadiyyatı 2024-cü ildə güclü və çoxşaxəli artım tempini qoruyaraq ÜDM həcmini 115 milyard dollara çatdırıb və bu, əvvəlki illə müqayisədə 6,8 faiz artım deməkdir. Sərmayə fəaliyyətində də nəzərəçarpan canlanma müşahidə olunub: “Əsas kapitala yönələn investisiyalar 27,6 faiz artaraq 39 milyard dollara çatıb ki, bu da ölkədə infrastruktur və sənaye sahələrində güclü inkişaf impulsunun davam etdiyini göstərir. Xarici birbaşa investisiyaların ümumi həcmi 11,9 milyard dollara çatıb və bu məbləğin 2,3 milyard dolları Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) üzv dövlətlərdən daxil olub. Bu tendensiyalar Özbəkistanın xarici investorlar üçün cəlbediciliyinin artdığını, regional əməkdaşlığın isə real iqtisadi nəticələr verdiyini nümayiş etdirir”.

Beləliklə, bu səfər yalnız diplomatik mərasim deyil, iqtisadi reallıqlar üzərində qurulmuş, institusional dayanıqlığa əsaslanan və strateji baxışla irəliləyən bir tərəfdaşlıq modelinin əsasını qoyur. Azərbaycan və Özbəkistan arasında formalaşan bu yeni format Mərkəzi Asiya ilə Cənubi Qafqaz arasında inteqrasiya və qarşılıqlı asılılığın dərinləşməsi baxımından regional geoiqtisadi strukturun yenidən qurulmasına töhfə verə bilər.




Baxış sayı: 65
Prezident İlham Əliyev Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun səfəri ilə bağlı paylaşım edib Dünən, 22:00 Ərdoğan: Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik Dünən, 16:30 Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar Dünən, 12:30 Ağdam rayonunun Kəngərli kəndinə növbəti köç karvanı yola salınıb Dünən, 10:30 QHT sədrindən Neftçala RİH-ə minnətdarlıq Dünən, 08:30 Cəbrayıl Könüllüləri ilk dəfə ərazidə fəaliyyətə başlayıb Dünən, 08:30 Azərbaycan Prezidenti və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri “Sea Breeze”də olublar Dünən, 08:00 “YAŞAT” düşərgəsinin 5-ci həftəsi başlayıb 16-07-2025, 17:30 Prezident: Azərbaycanla Türkmənistan müstəqil siyasət apararaq gələcəyə inamla baxır 16-07-2025, 15:30 Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü daha əvvəl tanımalı olduğunu etiraf edib 16-07-2025, 15:00 Prezidentin xüsusi nümayəndəsi sülh sazişindən danışdı 16-07-2025, 11:00 Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Sərxan Ocaqverdiyevin doğum günüdür 16-07-2025, 10:30 Ruben Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənilib 15-07-2025, 19:00 Ölkəmiz Avstraliyada keçirilən Multikultural Festivalda təmsil olunub 15-07-2025, 16:30 XİN-dən Türkiyənin Demokratiya və Milli Birlik Günü münasibətilə paylaşım 15-07-2025, 16:00 "İnformasiya azadlığı ilə dini etiqad azadlığı arasında ziddiyyət yoxdur" - Ramin Məmmədov 15-07-2025, 16:00 Emin Hüseynov: 2026-cı ilin sonuna qədər Ağdam şəhərinə azı 20 min nəfərin köçürülməsi planlaşdırılır 15-07-2025, 15:30 Zəngin irsi ilə əbədiyaşarlıq qazanmış şair - Seyid Əzim Şirvani - 190 15-07-2025, 13:30 ABŞ Zəngəzur dəhlizinin idarə edilməsini öz üzərinə götürməyə hazır olduğunu bildirib 15-07-2025, 09:00 Tramp: Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi tezliklə uğurla həll olunacaq 14-07-2025, 21:00 Sahibə Qafarova: Müasir Azərbaycan Ulu Öndərin xalqa məhəbbətinin, Vətən yolunda fədakarlığının əyani təcəssümüdür 14-07-2025, 18:00 Ermənistan silahlı qüvvələrinin azərbaycanlılara işgəncə vermələrini əks etdirən videokadrlar məhkəmədə nümayiş etdirilib 14-07-2025, 17:30 Şabranda şəhid ailələrinin və qazilərin iştirakı ilə tədbir keçirilib 14-07-2025, 16:30 Tovuz döyüşlərinə həsr edilən silsilə materiallar hazırlanıb 14-07-2025, 15:00 Şəhadətin Polad zirvəsi... 14-07-2025, 10:30 DTX kibercinayətkarların əməllərini ifşa edib 14-07-2025, 10:00 Suriya ilə münasibətlər Azərbaycanın daha geniş diplomatik strategiyasının tərkib hissəsidir 14-07-2025, 09:30 Almaniya kansleri: Rusiya Ukraynaya 500 milyard avro təzminat ödəməlidir 11-07-2025, 21:00 Azərbaycan əraziləri Ermənistanın işğalı altında olan zaman əsirlikdə və girovluqda saxlanılmış şəxslər ifadə veriblər – MƏHKƏMƏ 11-07-2025, 17:00 U.S. Department of State: United States supports those efforts to promote peace and stability in South Caucasus 11-07-2025, 16:30
Köşə yazarları
Təqvim
«    İyul 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031