21-5-2025 12:45
FACT-INFO.AZ » MƏDƏNİYYƏT » . Yaddaşımdakı 20 Yanvar
19-01-2016, 09:25 | MƏDƏNİYYƏT
. Yaddaşımdakı 20 Yanvar

Mən o qoxunu Bakıda gəzdiyim, yaralı uşaqları və qadınları axtardığım xəstəxanalarda hiss eləmişdim.

Ayın 19-u o vaxkı Mərkəzi Komitənin qarşısında izdiham vardı. Heç vaxt yadımdan çıxmır, axşam Etibar Məmmədov çıxış elədi:”Bina sarıqulaqlarla doludu. Bütün şəhər mühasirəyə alınıb. Hər şey ola bilər, kim qorxursa, evə gedə bilər”-dedi. Əlbəttə ki, qorxmurdum. Tam səmimi deyirəm, 88-ci ildən bütün tələbəliyimiz təəssüf ki, o təlatümlü vaxtlara düşmüşdü. Və tələbə yoldaşlarımın hər biri təsdiqləyər ki, “Meydan hərəkatı” vaxtı qarda, yağışda belə jurnalistika fakültəsindən “Azadlıq” Meydanına gedən 2-3 adamdan biri mən olurdum. O gün də axıra kimi dayanmaqda israrlıydım.

 Axşam saat bəlkə 9-10 arası olardı. O vaxtkı “Bakı sovet” metrosu tərəfdən bir maşın yaxınlaşdı, içindən cavan bir oğlan düşdü. Əlindəki səsucaldanla “Salyan kazarması tərəfdə adam azdı, ora köməyə getmək istəyən varsa, maşına minsin. Xahiş eləyirəm, evə getmək istəyənlər minməsin. Yolda heç kəsi düşürməyəcəyik”-dedi.

Qərarımı dəyişdim.  Salyan Kazarmasının qabağına gedəcəkdim. Ora evimizə daha yaxın idi və Mərkəzi Komitənin qarşısında həqiqətən kifayət qədər adam vardı...Piyada üzüaşağı, evimizə doğru getdim.  O qədər yorğun idim ki, heç olmasa, yarım saat dincəlmək istəyirdim, çünki Salyan kazarmasının qabağında nə qədər  dayanmalı olacağımızı bilmirdim. 

Evdə elə də çox vaxt itirmədim, amma qəfildən güllə səsləri eşidildi. Sovet ordusu xalqa elan eləmədiyi “fövqəladə vəziyyət”dən əvvəl şəhərin bütün istiqamətlərində atəş açdı. Artıq küçəyə çıxmaq mümkün deyildi. Səhərə kimi atışma səsləri kəsilmədi...

Səhər məlum  oldu ki, şəhərdə böyük qırğın törədilib. Demək ki, əcəl deyildi. Amma içimdə elə bir nifrət, elə bir cəsarət vardı ki...Üstəlik də radioda eşitdiyim “Yaralılar və ölənlər arasında qadınlar və uşaqlar yoxdu, ölən ekstremistlərdi” məlumatından sonra evdə qalmağı özümə sığışdıra bilməzdim...

“Fövqəladə vəziyyət” olsa da mən xeyli vaxt Bakıdakı bütün xəstəxanaları gəzdim. Onu deyim ki, yanvar ayının  sonuna kimi xəstəxanalara təzə yaralılar gətirilirdi. Onlar Bakı küçələrində rus ordusunun zavalına gələn günahsız insanlar idi. Mən hər gün “qadağa saatı”na qədər yaralılarla görüşüb söhbətlər eləyirdim. Onların bir çoxu ordu atəş açan anda “qaçmayın, rezin güllələrdi, bizi qorxutmaqçün atırlar” deyib güllə qabağından çəkilməyən oğlanlar idi. “Biz bütün gerçəyi ancaq yaralanan anda başa düşdük”-deyənlər vardı. Gerçək isə o idi ki, həmin gecə Bakıda atılan güllələr qadağan olunmuş güllələr idi və həmin güllələr imperiya nökərlərinin dediyi kimi təkcə “ekstremistlərin”- ordunun qarşısına çıxan oğulların deyil, evində, həyətində olan qadınların uşaqların da bədənini dağıtmışdı.

Yaralı qadınlar və uşaqlar haqqında bütün məlumatları toplayıb bir yazı yazdım. Həmin yazı bir az “yumşaldılmış” şəkildə “Azərbaycan qadını” jurnalının mart nömrəsində çap olundu. 

Orda ayağından yaralanan Təranə Məhərrəmova, 3 güllə yarası alan 59 yaşlı Minabacı Məmmədli, 16 yaşlı Gülüş Həsənova,  52 nömrəli məktəbin 9-cu sinif şagirdi, 15 yaşlı Vüsal Məmmədov,

Pakizə Hümbətova-yanvarın 21-i günorta  saat 12-də sağ çiynindən bir güllə yarası alan Pakizə Hümbətova, Qəlbinur Kərimov-ayın 20-i günorta küçədə güllələnən 31-nömrəli məktəbin 10-cu sinif şagirdi Qəlbinur Kərimov, həyat yoldaşı şəhid  Mürvət Şərifovla birlikdə  həyətindəcə güllələnən  Nazpəri xanım haqqında yazmışdım. Mürvət kişi aldığı yaradan dünyasını dəyişmişdi. Amma yaralı olduğu üçün övladları ondan atalarının ölümünü gizlədirdi. Ermənistandan köçkün kimi Azərbaycana pənah gətirmiş bu ailənin Bakıda üzləşdiyi ikinci, daha böyük faciə idi. 

O gündən 26 il vaxt keçib.  Yaralılarla dolu olan xəstəxanalarda şəhidlərin üst-üstə qalanmış qanlı paltarları, o gecənin canlı şahidləriylə söhbətlər heç  yadımdan çıxmır. Elə bil hər şey lap dünən olub. 

Yanvarın 22-də şəhidlərin dəfnindən sonra evə qayıtmağımı xatırlayıram. Şəhərdə elə bir səssizlik vardı ki...Asfaltın üstündə şəhid tabutlarının üstündən sürüşüb düşən qərənfillər...Bakını sözün əsl mənasında qanına qəltan eləmişdilər. Qadağan olunmuş güllələrdən istifadə olunmağı da, evdə, küçədə qadınların, uşaqların güllələnməsi də rus ordusunun nahaq qan tökməyinin təsdiqiydi... Amma bu qan axdığı yerlərdə qılınca qalib gəlmişdi...      

Nəcibə Bağırzadə




Baxış sayı: 3 096
Türkiyə ilə ABŞ-ın Suriya baxışı ilə bağlı birgə bəyanatı Bu gün, 11:30 “THE Avrasiya Universitetlərinin Sammiti” keçiriləcək Bu gün, 11:00 Türk dünyasının əsas güc mərkəzlərindən birinə çevrilmə imkanı artır Bu gün, 11:00 Ankarada Ulu Öndər Heydər Əliyev haqqında kitab təqdim olunub Bu gün, 10:30 Azərbaycan nümayəndə heyəti beynəlxalq konfransda iştirak etmək üçün Ankarada səfərdədir Bu gün, 10:00 “Seyid Əzim Şirvani-190” adlı virtual sərgi Bu gün, 09:30 Testimony of victims heard in Ruben Vardanyan's trial Dünən, 18:30 Ruben Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənilib Dünən, 18:00 Budapeştdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Macarıstanın Baş naziri ilə geniş tərkibdə görüşü olub Dünən, 17:30 Viktor Orban: Macarıstanın üzləşdiyi istənilən çətinlik zamanı Prezident Əliyev həmişə bizim yanımızda olub Dünən, 17:00 Respublika Veteranları Naxçıvanda görüş keçirdi - FOTOLAR Dünən, 16:00 BMT-nin Azərbaycandakı rəsmisi: Korrupsiya dayanıqlı inkişafın hər təbəqəsində hədədir Dünən, 12:00 Rusiyanın itkiləri durmadan artır Dünən, 11:30 Baş prokuror: Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı mübarizə kompleks yanaşma əsasında aparılır Dünən, 11:00 Gizli sövdələşmələr Ukraynaya sülh gətirəcəkmi? Dünən, 10:30 Kəngərliyə böyük köç Dünən, 10:30 Məhkəmədə Davit İşxanyanın Azərbaycanın vaxtilə işğalda olmuş ərazilərindəki fəaliyyətini, döyüş əməliyyatlarında iştirak etməsini sübut edən videomaterial nümayiş etdirilib 19-05-2025, 21:00 AMQF-nin İdarə Heyəti 1 illik fəaliyyətinə dair ictimai hesabat verib, qarşıdakı planları açıqlayıb 19-05-2025, 20:00 Bako Sahakyan admits in court his involvement in preparation of military operations and combat missions for occupation of Azerbaijani territories 19-05-2025, 19:00 Məhkəmədə nümayiş olunan videoda Ermənistanın keçmiş prezidentinin Azərbaycanın suveren ərazilərinin işğalının məqsədi və səbəbləri barədə fikirləri dinlənilib 19-05-2025, 19:00 İstismar müddəti başa çatmış və istifadəyə yararsız olan döyüş sursatları məhv ediləcək 19-05-2025, 14:00 “Xalq şairi Rəsul Rza-115” adlı elektron məlumat bazası yaradılıb 19-05-2025, 12:00 Azad edilmiş ərazilərdə daha 59 mina - 377 PHS aşkarlanıb 19-05-2025, 11:30 DİM imtahan iştirakçılarına müraciət edib 19-05-2025, 11:00 Cavanşir Feyziyev: Xoşbəxtik ki, Bəxtiyar Vahabzadənin ömrü boyu arzuladığı bütün ideyalar artıq həyata keçib 19-05-2025, 11:00 Hikmət Hacıyev: Azərbaycan – İran münasibətləri yeni bir inkişaf mərhələsinə addım atıb 19-05-2025, 07:30 Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı 18-05-2025, 12:30 “Araz – 2025” birgə təlimi keçirilir 18-05-2025, 12:30 Türkiyə Milli Müdafiə Universitetinin nümayəndə heyəti Naxçıvana səfər edib 17-05-2025, 16:30 Prezident İlham Əliyev: Atılan mütərəqqi addımlar sayəsində Azərbaycan səhiyyəsi nailiyyətlərlə dolu bir yol keçmişdir 17-05-2025, 13:00
Köşə yazarları
Təqvim
«    May 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031